Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üreten beta hücrelerinin bağışıklık sistemi tarafından tahrip edilmesi sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Bu durum, vücudun yeterli insülin üretememesi ve kan şekeri düzeylerinin kontrolsüz bir şekilde yükselmesine neden olur. Tip 1 diyabet genellikle çocukluk ya da gençlik yıllarında ortaya çıkar, ancak her yaşta teşhis edilebilir.

Tip 1 diyabetin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Hastaların çoğunda, bağışıklık sistemi beta hücrelerini tahrip eden antikorlar bulunur. Bununla birlikte, bazı hastalarda bu antikorlar olmaksızın da diyabet gelişebilir.

Tip 1A: Bağışıklık sisteminin pankreastaki beta hücrelerine ve insüline karşı yok edici etkiyle savaştığı bir diyabet türüdür. Bu hastalar hızlı bir şekilde ciddi insülin eksikliğine doğru ilerler.

Tip 1B: Sebebi belirsiz (idiopatik) diyabet türüdür. Bu türde antikor bulunmaz. Koma ile kendini gösteren rahatsızlık tedavi edildikten sonra, ağızdan alınan diyabet ilaçlarıyla tedaviye devam edilir.

Çocukluk Çağında Ortaya Çıkışı: Tip 1 diyabet genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Bu hastalar insüline bağımlı bir yaşam sürdürürler. Erken dönemde insülin ve GAD antikorları bu duruma neden olur. Bu antikorlar, bebeklerin henüz anne karnındayken sahip olmalarına yol açar ve doğumdan sonra birkaç ay içinde tespit edilir. Tip 1 diyabetli çocuklarda antikorlar genellikle 9. ay ile 3 yaş arasında meydana gelir ve ilk olarak insüline karşı oluşur. Klinik bulguların ortaya çıkışı, genellikle ilk faz insülin salgısının yetersizliği ile ilgilidir.

Erişkin Çağda Ortaya Çıkışı: Tip 1 diyabet her yaşta ortaya çıkabilir. Hastalık, yıllarca sessiz kalarak herhangi bir yaşta belirti verebilir. Tanı konulduğunda, ilk faz insülin seviyesi genellikle birinci persantilin altındadır. Araştırmalarda, Tip 2 diyabet hastalarının %5-30'unda Tip 1 diyabet olduğu belirlenmiştir. Erişkinlerde Tip 1 diyabet yavaş seyirlidir ve diyabetli hastaların %10'unu oluşturur.

Tip 1 diyabet tanısı, kan şekeri düzeylerinin ölçülmesi ve spesifik antikorların tespiti ile konulur. Tedavi, yaşam boyu insülin enjeksiyonları ve kan şekeri düzeylerinin düzenli olarak izlenmesini içerir. Diyet ve egzersiz de tedavi sürecinin önemli bileşenleridir. İnsülin tedavisi, hastalığın kontrol altına alınması ve komplikasyonların önlenmesi için hayati öneme sahiptir.

Tip 1 diyabet, yaşam boyu süren ve sürekli yönetim gerektiren bir hastalıktır. Erken tanı ve uygun tedavi ile hastalar, sağlıklı ve aktif bir yaşam sürdürebilirler. Bilimsel araştırmalar, bu hastalığın nedenleri ve tedavi yöntemleri üzerine yoğunlaşarak, gelecekte daha etkili tedavi seçeneklerinin geliştirilmesine katkıda bulunabilir.