Kan şekeri değerleri, kan şekeri değerini gösteren glikoz (GLU) vücuttaki enerji ihtiyacını karşılamak için yakıt olarak kullanılan 6 karbonlu bir moleküldür. İnsanlarda kandaki glikoz seviyesi belirli bir aralıkta olmalıdır. Bu değerlerin altında olduğunda hipoglisemi yani düşük şeker düzeyi, normal değerlerin üzerinde olması hiperglisemi yani yüksek şeker düzeyi olarak tanımlanır. Glikoz tahlilinde,i kan şekeri düzeyi genel olarak şeker hastalığı taramasında, tanı ve takibinde kullanılmaktadır. Ayrıca bazı metabolik ve hormonal hastalıklarda glikoz düzeyinde değişimler izlenebilir.
Kan şekeri yükselmesi (hiperglisemi) belirtileri
- Susuzluk hissi
- Halsizlik hissi
- Sık idrara çıkma
Kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) belirtileri
- Ellerde titreme ve terleme
- Bulanık görme
- Devamlı açlık hissi
Kan şekerinde yükselmeye neden olan hastalıklar
- Diyabet (şeker hastalığı)
- Akromegali
- Cushing sendromu
- Steroid ilaçlar
Kan şekerinde düşüklüğe neden olan hastalıklar
- İleri derecede karaciğer hastalıkları
- Böbrek üstü bezi yetersizliği
- Hipofiz hormonlarının bazılarında düşüklük olması (Hipofiz yetmezlik)
- Aşırı oranda insülin salgılanmasına sebep olan tümörler (İnsülinoma)
Normal kan şekeri değerleri
- Normal seviyede açlık kan değeri 70-99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/L)
- Bozulmuş tolerans (pre diyabet) 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/L)
- Aşikar diyabet (şeker hastalığı) Birden çok ölçümde 126 mg/dl üzerinde çıkan değerler 87,0 mmol/L
Açlık kan şekeri (Açlık kan glikoz değeri) AKŞ
Kandaki şeker yani glikoz değeri yemeklerle beraber alınan karbonhidrat oranına bağlı olarak farklılıklar gösterir. Bu yüzden açlık ve tokluk glikoz seviyeleri ayrı değerlendirmeye tabi tutulur. Açlık kan şekeri 8 saatlik açlıktan yani hiç bir şey yemeden alınan kanla değerlendirilmektedir. Açlık kan şekerinin 90 mg/dl üzerinde olması halinde, bu bozulmuş glikoz toleransı olarak değerlendirilir. Bu yüzden normal açlık kan şekeri değeri 90 mg/dl altıdır. 90-126 mg/dl arası olan değerler şeker hastalığına yatkınlığa işaret etmektedir. Açlık kan değerinin 126 mg/dl üzerinde olması halinde, bu şeker hastalığının gelişimine işaret eder.
Tokluk kan şekeri (Tokluk kan glikoz değeri) TKŞ
Bu glikoz seviyesi yemek sonrası ölçülen kandaki glikoz düzeyidir. Yemekten sonra geçen süreye bağlı kandaki şeker seviyesi de değişim gösterir. Bu yüzden ölçüm için 2 saat sabit süre alınmaktadır. Yemekten sonra 2 saat geçince ölçülen tokluk kan şekeri seviyesinin 140 mg/dl altında olması normal değer kabul edilir. Bunun 140-200 mg/dl arasında olası bozulmuş glikoz toleransına yani şeker hastalığına eğilimi, 200 mg/dl üzerindeki değerler ise, şeker hastalığı teşhisi konulmasına yarar bir değerdir.
