3 aylık kan şekeri düzeyi ne olmalı?

Üç aylık kan şekeri düzeyi, tıbbi olarak Hemoglobin A1c (HbA1c) testi ile ölçülür. Bu test, son 2-3 aylık dönemdeki ortalama kan şekeri seviyenizi yansıtır. Kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve oksijen taşıyan hemoglobin proteini üzerine şeker moleküllerinin ne kadarının bağlandığını ölçer. Kan şekeri yükseldikçe, hemoglobine bağlanan şeker miktarı artar ve bu da HbA1c değerinin yükselmesine neden olur.

Genel olarak, HbA1c değerleri yüzde (%) olarak ifade edilir ve aşağıdaki gibi kategorilere ayrılır:

• Normal (Sağlıklı Bireyler): %5,6'nın altı
• Prediyabet (Gizli Şeker): %5,7 - %6,4
• Diyabet (Şeker Hastalığı): %6,5 ve üzeri

Diyabet hastaları için hedef HbA1c değeri, bireyin yaşına, diyabet süresine, eşlik eden hastalıklarına ve hipoglisemi (düşük şeker) riskine bağlı olarak kişiselleştirilir. Genel hedefler şu şekildedir:

• Çoğu yetişkin diyabet hastası için: %7'nin altı
• Diyabet süresi kısa, genç ve ek hastalığı olmayan bireylerde: %6,5'in altı
• Yaşlı bireylerde veya hipoglisemi riski yüksek olanlarda: %7,5 - %8,0 veya bireye özel daha esnek hedefler

HbA1c testi, diyabetin uzun vadeli kontrolünü değerlendirmede altın standart kabul edilir. Yüksek HbA1c değerleri, kan şekerinin sürekli olarak yüksek seyrettiğini gösterir ve bu durum aşağıdaki komplikasyon riskini artırır:

• Kalp-damar hastalıkları
• Böbrek hasarı (nefropati)
• Göz hasarı (retinopati) ve körlük riski
• Sinir hasarı (nöropati)
• Ayak yaraları ve amputasyon riski

HbA1c değerinizi düşürmek ve sağlıklı bir aralıkta tutmak için aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri ve tıbbi öneriler önemlidir:

• Dengeli beslenme: Kompleks karbonhidratlar, lifli gıdalar, sağlıklı yağlar ve yeterli protein tüketin. İşlenmiş gıdalar ve basit şekerlerden kaçının.
• Düzenli fiziksel aktivite: Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz (yürüyüş, yüzme, bisiklet) yapın.
• İlaç tedavisi: Doktorunuzun reçete ettiği diyabet ilaçlarını veya insülinleri düzenli kullanın.
• Kan şekeri takibi: Düzenli olarak evde kan şekeri ölçümü yapın ve kayıt tutun.
• Stres yönetimi: Stres kan şekerini yükseltebilir; meditasyon, yoga veya hobi edinmek gibi rahatlama tekniklerini deneyin.
• Yeterli uyku: Kaliteli uyku, insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı olur.

Üç aylık kan şekeri düzeyi (HbA1c), diyabet yönetiminin temel taşıdır. İdeal değerler kişiye özel olmakla birlikte, genellikle %7'nin altı hedeflenir. Düzenli kontroller, sağlıklı bir yaşam tarzı ve tıbbi tedaviye uyum, HbA1c değerlerinizi kontrol altında tutmanıza ve diyabetle ilişkili komplikasyon riskini azaltmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, bu bilgiler genel niteliktedir; en doğru ve kişiselleştirilmiş tavsiyeler için mutlaka bir doktora veya diyabet hemşiresine danışın.