Şekerin normal seviyesi ne olmalıdır, nasıl ölçülür?

Kan şekeri seviyeleri, vücudun enerji kullanımını ve genel sağlık durumunu değerlendirmede kritik bir rol oynar. Normal seviyeler kişinin açlık veya tokluk durumuna, yaşına ve sağlık koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Aşağıda, genel kabul görmüş normal kan şekeri aralıkları ve ölçüm yöntemleri detaylı olarak açıklanmıştır.

Kan şekeri seviyeleri tipik olarak miligram/desilitre (mg/dL) birimiyle ifade edilir ve aşağıdaki durumlara göre değerlendirilir:

• Açlık Kan Şekeri: En az 8 saatlik bir açlık sonrası ölçülen değerdir. Normal bir yetişkinde bu değer 70-99 mg/dL arasında olmalıdır. 100-125 mg/dL arası "gizli şeker" (prediyabet), 126 mg/dL ve üzeri ise diyabet olarak kabul edilir.
• Tokluk Kan Şekeri: Yemekten 2 saat sonra ölçülen değerdir. Normalde 140 mg/dL'nin altında olması beklenir. 140-199 mg/dL arası prediyabet, 200 mg/dL ve üzeri diyabet işareti olabilir.
• HbA1c (Glikozillenmiş Hemoglobin) Testi: Bu test, son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyesini gösterir. Normal bir bireyde HbA1c değeri %5,7'nin altında olmalıdır. %5,7-6,4 arası prediyabet, %6,5 ve üzeri diyabet teşhisi için kullanılır.

Not: Çocuklar, hamileler veya belirli sağlık sorunları olan bireylerde bu değerler farklılık gösterebilir; bu nedenle bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Kan şekeri ölçümü, çeşitli yöntemlerle yapılabilir. İşte en yaygın kullanılan yöntemler:

• Parmaktan Kan Şekeri Ölçümü: Evde veya kliniklerde sıkça kullanılan bir yöntemdir. İşlem şu adımları içerir:
  • Eller sabunlu suyla yıkanarak temizlenir.
  • Ölçüm cihazına (glukometre) uygun bir test stripi yerleştirilir.
  • Parmak ucu, lanset adı verilen küçük bir iğne ile delinerek bir damla kan alınır.
  • Kan damlası, test stripine temas ettirilir ve cihaz birkaç saniye içinde sonucu mg/dL cinsinden gösterir.

Bu yöntem, günlük takip için pratik olsa da, düzenli olarak parmak değiştirilmesi önerilir.

HbA1c Testi: Bu test, bir sağlık kuruluşunda kan örneği alınarak laboratuvarda analiz edilir. Açlık gerektirmez ve uzun dönemli şeker kontrolünü değerlendirmek için idealdir.

Sürekli Glikoz İzleme Sistemleri (CGM): Bu sistemler, cilt altına yerleştirilen bir sensör aracılığıyla 24 saat boyunca kan şekeri seviyelerini takip eder. Özellikle diyabet hastalarında günlük dalgalanmaları izlemek için kullanılır ve veriler bir alıcı veya akıllı telefona aktarılır.

Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT): Prediyabet veya gebelik şekerini teşhis etmek için kullanılır. Açlık sonrası şekerli bir içecek içilir ve belirli aralıklarla kan şekeri ölçülür.

Sonuç olarak, kan şekeri seviyeleri kişisel faktörlere bağlı olarak değişse de, genel kabul gören normal değerler açlıkta 70-99 mg/dL ve toklukta 140 mg/dL'nin altındadır. Ölçüm yöntemleri arasında parmaktan ölçüm, HbA1c testi ve sürekli izleme sistemleri bulunur. Doğru teşhis ve yönetim için bir sağlık uzmanından destek almak her zaman önemlidir.