Şeker hastalığı nasıl oluşur, şeker hastalığı gideren artan sıklıkla toplumdaki kişilerde görülmeye başlamıştır. Vücuttaki pek çok organı etkileyen, işlevlerini bozan, toplumsal bir hastalık haline gelmiştir. Yaş ve cinsiyet gözetmeksizin herkes şeker hastalığı riski altında olabilir. Bu hastalık pankreasta beta hücreleri tarafından salgılanan ve kan şekerini düşüren işlevi olan insülin hormonunun olmamasından ya da azlığından ya da insülinin etkisiz olmasından oluşur.
Kandaki şeker oranının yükselmesiyle birlikte, pankreasta olan beta hücreleri insülin salgılamaya başlar. Kana salınan insülin dokularda bulunan hücrelerdeki reseptör denilen alıcılara bağlanarak, kanda bulunan şekerin hücrelerin içine girmesine ve yakıt olarak kullanılarak enerji elde edilmesini sağlar. Vücutta insülinin olmaması ya da insülinin etkisiz olması gibi durumlarda kanda bulunan şeker hücrelere giremez ve kandaki şeker miktarı yükselir. Vücut buna tepki olarak idrarla birlikte şeker atmaya başlar. Artık şeker hastalığı başlamıştır. Şeker hastalığı iki farklı şekilde oluşabilir.
Şeker hastalığı tipleri ve oluşumu
Tip 1 diyabet: bu tip diyabette vücuttaki insülinin eksikliği ya da yokluğu sorunu bulunmaktadır. Bu şeker hastalığı genellikle çocuklarda, erişkinlerde, daha nadir olarak yetişkinlerde olur. Bu genetik olarak şeker hastalığına eğilimi olan kişilerde oluşsa da bu etki tek başına yeterli gelmez. Bunun dışında vücutta savunma sisteminde olan akyuvarların ve bazı hücrelerin yabancı hücrelerle savaşmak yerine, pankreastaki beta hücrelerine saldırması gerekir.
Bu saldırıların oluşması için, bazı etkenlerin olması gerekir. Bunların başında virüs enfeksiyonları, stres, toksinler, kimyasal maddeler ve çeşitli gıdalar gelir. Bu yüzden pankreastaki beta hücreleri hasar görmekte ve bundan dolayı insülin salgılanmasında azalma olmaktadır. Bu nedenle Tip 1 diyabet hastalarında insülin hormonu dışarıdan verilmektedir. Bu hastalar insüline bağımlıdır.
Tip 2 diyabet: bu tip diyabette hastalarda insülin salgılanması olmasına rağmen, vücutta etkisi yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle Tip 1 diyabetten daha farklı şekilde oluşmaktadır. Tip 2 diyabetin oluşumunda kalıtım oldukça önemlidir. Ailesinde şeker hastalığı olan kişiler, bu açıdan daha fazla risklidir. Bu risk 40 yaşından itibaren giderek artmaktadır. Bu hastaların çoğunluğu fazla kiloludur. Kanlarındaki insülin miktarı normal seviyede hatta daha fazla miktarda olabilir. Fakat insülinin vücutta kullanım mekanizması bozulmuştur. Yani insülin kandaki şekerin hücre içine girmesini sağlayamaz ve kanda birikmeye başlar. Dolayısıyla kandaki şeker seviyesi giderek yükselme gösterir. Tip 2 diyabet hastalarının iyi bir diyet yapması, uygun egzersiz programı uygulaması kandaki şekerin düşmesini sağlar. Bunlar yeterli gelmediğinde, ağızdan alınan şeker düşürücü ilaçlar kullanılmaya başlar.
Şeker hastalığının sonuçları
Tip 1 diyabet ani olarak başlayan belirtilerle görülür. Genellikle çok su içme, yemek yeme, sık idrara çıkma, ani kilo kaybı ve halsizlik etkileri meydana gelir. Tip 2 diyabette ise belirtiler daha yavaş meydana gelir. Çok su içme, sık idrara çıkma, görme bulanıklığı, terleme, ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, ciltte kaşınma, yaralarda geç iyileşme gibi belirtiler oluşur. Her iki diyabet tipi tedavi edilmediğinde, hastalarda körlüğe gidecek sorunlar, böbrek yetmezliği, ayaklarda kangren, kalp hastalıkları gibi ciddi komplikasyonlar oluşur. Bu nedenle şeker hastalığının oluşmadan ya da ilerlemeden tedavi edilmesi çok önemlidir. Şişmanlık ve hareketsiz yaşam tarzının şeker hastalığının oluşumunda etkisi fazla olduğundan, bunlar için erken dönemde önlem alınmalıdır. Bunlara dengeli beslenme programı ilave edilmeli ve en azında her yıl bir defa da olsa, kan şekeri ölçümü yaptırılmalıdır.
