Diyabet nedir, diyabet yani şeker hastalığı ciddi sorunlara neden olabilen ve toplumda sıkça görülen metabolik bir hastalıktır. Pankreasın salgıladığı insülin yetersizliğinden ya da etkisizliğinden oluşur. İnsülin olmadığında, yiyeceklerle alınan şeker ile diğer besin unsurları bunlara ihtiyaç duyan hücrelerin içine giremez. Sonuçta hücreler ihtiyacı olan şekeri alamaz, kanda olan şeker oranları normal seviyelerin üzerine çıkar.
Kandaki şekerin yükselmesi, vücutta zehir etkisi yapar ve tüm hücrelerin tahrip olmasına neden olur.
Vücut devamlı olarak kanda belli miktarda şekere ihtiyaç duymaktadır. İnsülin ise kan dolaşımında olan glikozun hücrelere taşınmasını sağlar. Hücrelerde olan glikoz ise günlük yaşamı devam ettirecek enerji kaynağı olarak gereklidir. Diyabet hastalarındaki metabolik bozukluk, kanla taşınan glikozun hücrelere girememesi ile meydana gelir. Normal şartlarda besinlerden elde edilen ve karaciğerde depolanan glikoz kana salındığında, pankreasın ürettiği insülin hormonu sayesinde hücrelere girer ve enerjiye dönüşür. Hücrelerin üstünde maddelerin içeriye girişini sağlayan kapılar bulunmaktadır. Bu kapılar normal şartlarda kilitli olur. Ancak uygun anahtar olduğunda açılır. Diyabette glikoz kapısı açılmamaktadır.
Diyabet belirtileri nelerdir?
- Sıkça idrara çıkma
- Aşırı susama ve sıkça acıkma hissi
- Bulanık görme
- Halsizlik ve bitkinlik
- Ani şekilde kilo kaybı
- Mide bulantısı ve kusma
- Nefes kokusu
- Sıkça idrar yolu enfeksiyonu
- Adetten kesilme
- Ciltte kuruluk ve kaşıntı
- Yaraların geç iyileşmesi
Diyabet tanısı nasıl konur?
Diyabet tanısı hastalara yapılacak kan testleriyle konur.
Gece açlığı sonrasında, hastalara sabahleyin açlık kan şekeri ölçümü yapılır. Normalde sağlıklı kişilerde açlık kan şekeri 65-100 mg/dl arasında çıkar. 126 mg/dl üzerinde olan açlık kan şekeri ve 200 mg/dl üstünde olan kan şekeri, diyabet hastalığını gösterir. 101-125 mg/dl ile 141-199 mg/dl arasındaki değerler ise şüpheli olanlardır. Bu durum gizli şeker hastalığı olarak tanımlanır. Hastalarda bu seviyelerde kan şekeri olduğunda, şeker yükleme testi yapılır. Günün herhangi bir saatinde açlık ve tokluk fark etmeden yapılacak testte 200 mg/dl üzerinde kan şekeri düzeyinin çıkması diyabet hastalığına işaret eder.
Diyabet hastalığı konusunda araştırılması gereken kişiler
- Fazla kilolu ve 45 yaşın üzerinde olan kişiler
- Fiziksel açıdan hareketsiz bir yaşam sürenler
- Genç yaşta olup, fazla kilolu olanlar
- Ailesinde diyabet öyküsü olanlar
- 4,5 kg üzerinde bebek doğuran kadınlar
- Hamilelik şekeri olan kadınlar
- İyi kolesterolü 35 mg/dl altında olanlar
- Trigliserit oranı 250 mg7dl üzerinde olan kişiler
- Yüksek tansiyon hastası olan kişiler
Diyabet tanısı konulduktan sonra neler yapılmalı?
Diyabet tanısı konulan kişiler öncelikle bu hastalıkla barışık olmayı öğrenmelidir. Hastalar yaşamlarında kendilerini kontrol etmeyi bilmelidir. Tedavi ve takip yöntemlerini uygulamalıdır. Kan şekerini normal seviyelerde tutmak için, egzersiz ve diyet uygulanmalıdır. Doktorun önereceği şeker düşüren ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. Diyabet hastalığı ilaç kullanılarak tedavi edilebilen bir hastalık değildir, sadece kan şekerinin kontrol altında tutulmasını sağlar. Tedavi aksatılırsa, hastalığın zararlı etkileri devam eder.
